Kluczowe cechy taksonomii:
- definiuje kryteria techniczne dla działalności gospodarczych, które można uznać za zrównoważone środowiskowo
- obejmuje 6 celów środowiskowych UE
- wprowadza obowiązki raportowania dla określonych grup przedsiębiorstw
- ma wspierać realizację celów Europejskiego Zielonego Ładu
Cele środowiskowe taksonomii
Rozporządzenie definiuje 6 głównych celów środowiskowych:
- łagodzenie zmian klimatu
- adaptacja do zmian klimatu
- zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich
- przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym
- zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola
- ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów
Kogo dotyczy taksonomia?
Obowiązek raportowania taksonomicznego dotyczy:
- dużych spółek giełdowych zatrudniających ponad 500 pracowników
- instytucji finansowych oferujących produkty inwestycyjne w UE
- od 2026 roku: wszystkich dużych spółek (powyżej 250 pracowników)
Małe i średnie przedsiębiorstwa nie mają obowiązku raportowania, ale mogą to robić dobrowolnie.
Harmonogram wdrażania
- od 1 stycznia 2022: Raportowanie kwalifikowalności działań do celów 1 i 2
- od 1 stycznia 2023: Pełne raportowanie zgodności dla celów 1 i 2
- od 1 stycznia 2024: Raportowanie dla wszystkich 6 celów środowiskowych
- od 1 stycznia 2026: Objęcie obowiązkiem wszystkich dużych spółek
Co muszą zrobić przedsiębiorcy?
Aby spełnić wymagania taksonomiczne, przedsiębiorcy powinni podjąć następujące działania:
- Analiza działalności pod kątem taksonomii
- przegląd wszystkich działań biznesowych firmy
- identyfikacja działań potencjalnie kwalifikujących się do taksonomii
- sprawdzenie, czy działania spełniają techniczne kryteria kwalifikacji
2. Zbieranie i analiza danych
- gromadzenie danych finansowych i niefinansowych dotyczących zidentyfikowanych działań
- analiza zgodności z kryteriami technicznymi dla każdego celu środowiskowego
- weryfikacja spełnienia zasady "nie czyń poważnych szkód" (DNSH) dla pozostałych celów
3. Obliczenie wskaźników zgodności
- obrót: % przychodów z działalności zgodnej z Taksonomią
- CapEx: % nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością zgodną z Taksonomią
- OpEx: % wydatków operacyjnych związanych z działalnością zgodną z Taksonomią
4. Przygotowanie raportu
- opis kwalifikujących się działań
- prezentacja obliczonych wskaźników
- wyjaśnienie metodologii i założeń
- informacje kontekstowe i jakościowe
5. Weryfikacja i publikacja
- zewnętrzna weryfikacja danych (opcjonalnie)
- publikacja raportu jako część sprawozdania niefinansowego lub oddzielny dokument
6. Planowanie strategiczne
- identyfikacja obszarów do poprawy
- opracowanie planu zwiększenia zgodności z Taksonomią
- uwzględnienie Taksonomii w strategii biznesowej i inwestycyjnej
Przykłady działań europejskich przedsiębiorstw
Przykład 1: Ørsted (Dania, sektor energetyczny)
Działania:
- szczegółowa analiza portfolio projektów pod kątem zgodności z Taksonomią
- inwestycje w morskie farmy wiatrowe i inne OZE
- stopniowe wycofywanie się z węgla
Wyniki:
- 66% przychodów zgodnych z Taksonomią w 2021 r.
- Cel: 95% zgodności do 2025 r.
Przykład 2: Stora Enso (Finlandia, sektor leśno-papierniczy)
Działania:
- inwestycje w zrównoważone leśnictwo
- rozwój innowacyjnych biomateriałów zastępujących plastik
- zwiększanie efektywności energetycznej zakładów
Wyniki:
- 13% przychodów zgodnych z Taksonomią w 2021 r.
- 72% CapEx zgodnych z Taksonomią
Przykład 3: Volkswagen Group (Niemcy, sektor motoryzacyjny)
Działania:
- intensywne inwestycje w elektromobilność
- dekarbonizacja łańcucha dostaw
- rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych
Wyniki:
- 11,8% przychodów zgodnych z Taksonomią w 2021 r.
- 51,5% CapEx zgodnych z Taksonomią
Przykład 4: Schneider Electric (Francja, sektor przemysłowy)
Działania:
- rozwój rozwiązań dla efektywności energetycznej
- inwestycje w inteligentne systemy zarządzania energią
- dekarbonizacja własnych operacji
Wyniki:
- 70% przychodów zgodnych z Taksonomią w 2021 r.
- Cel: 80% zgodności do 2025 r.
Korzyści z raportowania taksonomicznego
- Lepszy dostęp do finansowania
- zwiększone zainteresowanie inwestorów
- potencjalnie niższe koszty kapitału
- Przewaga konkurencyjna
- wyróżnienie się na tle konkurencji
- przyciąganie klientów zorientowanych na zrównoważony rozwój
- Zarządzanie ryzykiem
- lepsza identyfikacja ryzyk klimatycznych i środowiskowych
- przygotowanie na przyszłe regulacje
- Innowacje i rozwój
- impuls do poszukiwania zrównoważonych rozwiązań
- identyfikacja nowych możliwości biznesowych
- Reputacja i wizerunek
- wzmocnienie wizerunku odpowiedzialnej firmy
- lepsze relacje z interesariuszami
Wyzwania związane z taksonomią
- Złożoność regulacji
- konieczność dogłębnego zrozumienia kryteriów technicznych
- potrzeba interdyscyplinarnej wiedzy
- Dostępność danych
- trudności w pozyskaniu szczegółowych danych środowiskowych
- konieczność dostosowania systemów raportowania
- Koszty wdrożenia
- potrzeba inwestycji w nowe systemy i procesy
- ewentualne koszty zewnętrznej weryfikacji
- Dynamiczne zmiany regulacji
- konieczność śledzenia aktualizacji i dostosowywania się
- niepewność co do przyszłych kryteriów
- Ograniczona liczba kwalifikujących się działań
- nie wszystkie sektory są obecnie objęte Taksonomią
- ryzyko niskich wskaźników zgodności w niektórych branżach
Wskazówki dla polskich przedsiębiorców
- Zacznij wcześnie
- nie czekaj na ostatnią chwilę z przygotowaniami
- stopniowo buduj kompetencje i systemy raportowania
- Edukuj zespół
- zapewnij szkolenia dla kluczowych pracowników
- buduj świadomość znaczenia Taksonomii w całej organizacji
- Współpracuj z ekspertami
- rozważ wsparcie ze strony zewnętrznych doradców
- bierz udział w branżowych inicjatywach i grupach roboczych
- Myśl strategicznie
- traktuj Taksonomię jako narzędzie transformacji biznesu
- uwzględnij kryteria taksonomiczne w planowaniu długoterminowym
- Bądź transparentny
- jasno komunikuj metodologię i założenia
- nie bój się raportować niskich wskaźników - pokaż plan poprawy
- Monitoruj postępy
- regularnie analizuj swoje wskaźniki
- wyciągaj wnioski i dostosowuj strategię
- Szukaj synergii
- łącz raportowanie taksonomiczne z innymi inicjatywami ESG
- wykorzystuj zebrane dane do optymalizacji procesów
Podsumowanie
Taksonomia to kluczowy element strategii zrównoważonego finansowania. Dla polskich przedsiębiorców oznacza to nowe wyzwania, ale również szanse na rozwój i zwiększenie konkurencyjności. Kluczowe jest wczesne rozpoczęcie przygotowań, strategiczne podejście oraz traktowanie Taksonomii nie tylko jako obowiązku regulacyjnego, ale jako narzędzia transformacji biznesu w kierunku zrównoważonego rozwoju. Pamiętaj, że Taksonomia to dynamicznie rozwijający się obszar regulacji. Warto na bieżąco śledzić aktualizacje i dostosowywać swoje działania do zmieniających się wymagań. Proaktywne podejście do Taksonomii może przynieść Twojej firmie wymierne korzyści i przyczynić się do budowania długoterminowej wartości w zgodzie z celami środowiskowymi UE.
Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią dokumentu Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088
