Wyszukiwanie
Kredyt ekologiczny
Przyznanie dofinansowania w ramach funduszy europejskich zależy od wielu czynników określonych w dokumentacji konkursowej. Kluczowe aspekty to zgodność projektu z celami programu, kwalifikowalność wnioskodawcy i kosztów, jakość merytoryczna projektu oraz spełnienie wymogów formalnych. Przyznanie kredytu przez PKO Bank Polski S.A. uzależnione jest od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Zdolność kredytowa oznacza zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. W celu dokonania oceny zdolności kredytowej PKO Bank Polski S.A. może wymagać od kredytobiorcy przedłożenia niezbędnych dokumentów i informacji. Decyzja o przyznaniu kredytu jest podejmowana na podstawie analizy tych danych i może skutkować odmową w przypadku niewystarczającej zdolności kredytowej.
Nie, BGK nie prowadzi listy rekomendowanych audytorów. Wnioskodawca może zlecić przygotowanie audytu wybranemu audytorowi lub samodzielnie sporządzić dokument, o ile posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności. Należy pamiętać, że BGK podczas oceny merytorycznej weryfikuje prawidłowość sporządzenia dokumentu audytu, który jest kluczowym dokumentem z punktu widzenia wyboru projektów. Dlatego należy zadbać o jego najwyższą jakość. Wykaz dostępny na stronie BGK jest listą ekspertów z różnych dziedzin współpracujących z BGK w zakresie m.in. oceny projektów. Eksperci z listy nie mogą sporządzać audytów na potrzeby projektów Kredytu ekologicznego.
Promesa kredytu ekologicznego może być wystawiona wyłącznie przez jeden z banków kredytujących wskazanych na stronie w zakładce "Banki kredytujące". Promesy kredytu ekologicznego wystawione przez inne podmioty nie będą uznawane przez BGK.
Nie – promesa kredytu ekologicznego musi zostać dołączona do wniosku o dofinansowanie w momencie jego złożenia w Generatorze wniosków o dofinansowanie.
Nie ma takiej możliwości – podstawą finansowania może być wyłącznie kredyt ekologiczny udzielony przez banki kredytujące wskazane na stronie w zakładce "Banki kredytujące".
Tak, dotacja wypłacana przez BGK służy wyłącznie spłacie kapitału kredytu ekologicznego udzielonego przedsiębiorcy przez Bank kredytujący na finansowanie inwestycji.
Dofinansowanie wypłacane przez BGK służy wyłącznie spłacie kapitału kredytu ekologicznego. Oznacza to, że kwota kapitału kredytu ekologicznego nie powinna być niższa niż kwota wnioskowanego dofinansowania.
Nie ma możliwości dofinansowania kosztów związanych z dokończeniem trwającej budowy/remontu/przebudowy nowego lub istniejącego budynku. Prace nad inwestycją-projektem można rozpocząć najwcześniej dzień po złożeniu wniosku do BGK.
Nie ma możliwości dofinansowania kosztów związanych z budową nowego budynku.
Nie ma takiej konieczności, ewentualne pozwolenie na budowę wraz z dokumentacją niezbędną do jego pozyskania można dostarczyć w momencie podpisywania umowy o dofinansowanie lub po jej podpisaniu.
Rozpoczęcie realizacji projektu może nastąpić najwcześniej dzień po dniu złożenia wniosku o dofinansowanie do BGK.
Moc instalacji OZE powinna być dostosowana do potrzeb przedsiębiorstwa tak aby wytworzona energia była zużywana na potrzeby własne firmy. Nie więcej niż 20 proc. zaplanowanej do wytworzenia energii (na podstawie analizy ex ante) może zostać sprzedana.
Termomodernizacja może dotyczyć wynajmowanego przez wnioskodawcę od zewnętrznego podmiotu budynku. Wnioskodawca musi posiadać umowę najmu nieruchomości na okres obejmujący co najmniej okres realizacji i trwałości projektu (Okres trwałości projektu dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw wynosi 3 lata, dla przedsiębiorstw small mid-caps i mid-caps 5 lat. Okres ten rozpoczyna się w dniu wypłaty ostatniej transzy dofinansowania przez BGK). Wnioskodawca bierze na siebie pełną i wyłączną odpowiedzialność za utrzymanie trwałości projektu w miejscu jego realizacji i musi być świadomy, że w przypadku ewentualnego zaprzestania możliwości korzystania z budynku (w sytuacji np. wypowiedzenia umowy najmu) konieczny może być zwrot uzyskanego dofinansowania. Szczegóły opisano w rozdziale 4 Przewodnika kwalifikowalności wydatków.
Wymaganą oszczędność energii pierwotnej należy osiągnąć w odniesieniu do w zakresu objętego projektem.
Nie – Dokument audytu musi zostać dołączony do wniosku o dofinansowanie w momencie jego złożenia w Generatorze wniosków o dofinansowanie.
Tak, analiza zasadności termomodernizacji budynku (czyli audyt energetyczny przedsięwzięcia termomodernizacyjnego) jest zawsze obowiązkowym elementem dokumentu audytu. Ponadto wykonanie termomodernizacji jest obowiązkowym elementem projektu jeśli z audytu energetycznego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wynika konieczność przeprowadzenia termomodernizacji.
Nie ma wymagań dot. posiadania uprawnień przez osoby, które przeprowadzają audyty i przygotowują dokument audytu. Wnioskodawca odpowiada jednak za wniosek w tym jakość danych, które są w nim zawarte, a dokument ten jest elementem wniosku. Wniosek z załącznikami jest analizowany podczas oceny projektu.
Dotychczas wykorzystywane maszyny/urządzenia, które mają być wymienione na nowe (bardziej energooszczędne) nie będą mogły pozostać w ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa ani nie będą mogły być w jakikolwiek sposób używane w przedsiębiorstwie.
Wnioskodawca musi złożyć dwa wnioski o dofinansowanie, jeżeli budynki nie znajdują się w jednej lokalizacji zgodnie z opisem zawartym w punkcie 9 Instrukcji wypełniania wniosku lub jeżeli dotyczą dwóch różnych projektów.
Nie, w projekcie możliwy jest wyłącznie remont lub adaptacja istniejącego budynku w celu zwiększenia jego efektywności energetycznej.
Wnioskodawca do wniosku załącza dokument audytu przygotowany zgodnie z wymogami dla Działania. Szczegóły dotyczące wymogów są ujęte w przewodniku dotyczącym sporządzenia dokumentu audytu. Zgodnie z kryteriami wyboru dla Działania, audyt energetyczny przedsięwzięcia termomodernizacyjnego jest obowiązkowym elementem dokumentu audytu, natomiast audyt efektywności energetycznej jest elementem opcjonalnym.
Ścieżka SMART
Przyznanie dofinansowania w ramach funduszy europejskich zależy od wielu czynników określonych w dokumentacji konkursowej. Kluczowe aspekty to zgodność projektu z celami programu, kwalifikowalność wnioskodawcy i kosztów, jakość merytoryczna projektu oraz spełnienie wymogów formalnych. Projekty są oceniane pod kątem innowacyjności, wykonalności i potencjalnych rezultatów. Wnioskodawca musi także wykazać zdolność finansową do realizacji projektu. Decydującym kryterium w naborach konkursowych jest liczba punktów zdobytych w ocenie. Ostateczna decyzja zależy również od dostępności środków finansowych. Szczegóły zawiera dokumentacja naboru, którą należy dokładnie przeanalizować przed złożeniem wniosku.
Wnioskodawca określa wielkość przedsiębiorstwa samodzielnie w oparciu o istniejące przepisy prawa i przedstawia oświadczenie zgodnie ze wzorem instytucji pośredniczącej. Wnioskodawcy mogą skorzystać z narzędzia kwalifikator MŚP. Dostępnego na stronie kwalifikator.parp.gov.pl.
Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 w ramach projektu można ponosić wydatki w okresie kwalifikowalności, czyli do 31 grudnia 2029 roku.
Tak, w przypadku, gdy pomoc udzielana jest jako regionalna pomoc inwestycyjna, art. 14 rozporządzenia 651/2014, jej wysokość musi być zgodna z mapą pomocy regionalnej. Szczegóły dotyczące poziomu dofinansowania przedstawione zostały w przewodniku kwalifikowalności wydatków dla pierwszego priorytetu - tabela numer 2 pt. intensywności wsparcia dla regionalnej pomocy inwestycyjnej (strony numer 47-48).
Tak, istnieje taka możliwość. W przypadku realizacji projektu w więcej niż jednej lokalizacji z różną intensywnością należy przyjąć najniższą intensywność.
Nie. Umowy B2B oraz umowy o dzieło powinny być rozliczane w kategorii usługi zewnętrzne, podwykonawstwo.
W kategorii usługi zewnętrzne (podwykonawstwo) wszyscy wykonawcy tj. jednoosobowe działalności gospodarcze, czy osoby fizyczne muszą być wybrani zgodnie z zasadą konkurencyjności niezależnie od formy prawnej wykonawcy prac w ramach podwykonawstwa.
Jeżeli chodzi o podmioty powiązane na gruncie wytycznych, obowiązuje zakaz udzielania zamówień podmiotom powiązanym i jednocześnie nie przewidziano możliwości uzyskania zgody od instytucji będącej stroną umowy.
Dokumentacja konkursowa nie określa maksymalnej ilości wniosków, jaką może złożyć przedsiębiorca. Składane wnioski powinny dotyczyć jednak różnych zakresów rzeczowych i finansowych.
Jest możliwe, żeby prace wdrożeniowe w module Wdrożenie innowacji rozpoczęły się w trakcie realizacji modułu B+R, jednak zgodnie z postanowieniami umowy zawieranej z beneficjentem, dofinansowanie na wdrożenie wyników prac B+R objętych modułem B+R może zostać przekazane po pozytywnej weryfikacji wyników prac B+R przez instytucje. Do tego czasu beneficjent ponosi wydatki na moduł Wdrożenie innowacji wyłącznie ze środków własnych.
Aby projekt został uznany za opłacalny NPV musi być większe od zera dla wariantu bez dotacji. Wariant NPV z dotacją ma jedynie charakter poglądowy, pokazujący jaki wpływ ma dotacja na opłacalność projektu.
W ramach modułu B+R jest kategoria ''personel projektu''. W tej kategorii są kwalifikowane koszty osób zatrudnionych na umowę o pracę, ale także zatrudnionych w formie umów cywilnoprawnych. Przy czym te umowy cywilnoprawne mogą być tylko umowami zlecenia. Natomiast ww. umowy zlecenia mogą być zawarte zarówno z osobami, które są zatrudnione u przedsiębiorcy na umowę o pracę, jak i z innymi osobami. Jeżeli te osoby wskażemy w projekcie z imienia i nazwiska, w kategorii „personel projektu”, to wówczas do tych osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę lub umowy zlecenia nie ma zastosowania zasada konkurencyjności, czyli tryb wyboru wykonawcy, który co do zasady należy stosować, wybierając wykonawców w programach finansowanych ze środków europejskich, co wynika z wytycznych kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027. Jeżeli chodzi o osoby zatrudnione w innych formach, to takie wydatki są kwalifikowane w innej kategorii wydatków - ''podwykonawstwo, usługi zewnętrzne''. Do tej kategorii kwalifikujemy usługi zlecone innym podmiotom, osobom prowadzącym działalność gospodarczą lub np. w formie umowy o dzieło. Niezależnie od tego, czy takie osoby zostaną wymienione we wniosku o dofinansowanie, to do wyboru tych osób, wykonawców czy podwykonawców, ma zastosowanie zasada konkurencyjności, w każdym przypadku.
Należy podkreślić, że nie ma możliwości realizacji projektu, w którym będą realizowane dwa moduły Wdrożenie Innowacji. Jeżeli przedsiębiorca przygotowując projekt i przewidując w nim moduł Wdrożenie Innowacji musi się zdecydować, czy moduł Wdrażanie Innowacji dotyczy wyników prac badawczo-rozwojowych, będących przedmiotem modułu B+R, który zawarł w projekcie, czy to jest moduł, który dotyczy wyników prac badawczo-rozwojowych zrobionych wcześniej poza projektem, czy właśnie nabytych w ramach licencji.
W takiej sytuacji konflikt interesów nie zachodzi. Zgodnie z treścią kryterium „Potencjał do realizacji dla modułu B+R”, wykonawcą prac w ramach podwykonawstwa, nie może być podstawowa jednostka organizacyjna uczelni, np. wydział, z którym kierownik B+R lub kierownik zarządzający modułem pozostaje w stosunku pracy, w stosunku cywilnoprawnym lub innej formie współpracy. W sytuacji, gdy kierownik prac B+R jest zatrudniony na tym samym wydziale, który świadczy usługi podwykonawstwa w projekcie, wówczas konflikt interesów zachodzi i taka sytuacja jest wykluczona. Z uwagi na to, że poszczególne wydziały uczelni charakteryzują się określoną autonomią i odrębnością organizacyjną, przyjęto, że konflikt interesów w sytuacji, gdy kierownik prac B+R jest z innego wydziału, a podwykonawcą jest inny wydział tej samej uczelni to konflikt interesów nie występuje. Żeby zweryfikować tą kwestię należy ustalić macierzysty wydział w którym jest zatrudniony kierownik prac B+R.
Zmiana w trakcie realizacji projektu badawczo-rozwojowego, która jest związana z powstaniem oszczędności, np. w toku wyboru wykonawców i która nie jest związana ze zmianą rzeczową, zmniejszeniem zakresu modułu B+R, nie wywołuje żadnych sankcji oraz żadnych negatywnych skutków wobec przedsiębiorcy. Jeżeli Beneficjent dokłada należytej staranności, żeby projekt zrealizować zgodnie z zapisami wniosku o dofinansowanie oraz realizuje poszczególne etapy projektu badawczego, pozyskuje wykonawców, podwykonawców i kupuje komponenty, ale robi to trochę taniej niż założył pierwotnie we wniosku o dofinansowanie i spada poniżej progu 20% to nie poniesie żadnych negatywnych konsekwencji. Natomiast w przypadku, gdy Beneficjent w toku realizacji projektu wnioskował o wyłączenie jakichś zadań, które wcześniej wskazywał, że są niezbędne i to byłoby znaczące obniżenie wartości tego modułu badawczo-rozwojowego, to sytuacja będzie analizowana indywidulanie pod kątem obejścia wymogu, który w konkursie obowiązuje, czyli wymogu, że moduł badawczo-rozwojowy musi wynosić co najmniej 20% wartości całkowitych wydatków kwalifikowalnych. W takiej sytuacji będą zastosowane odpowiednie zapisy umowy o dofinansowanie oraz przepisy o finansach publicznych.
Natomiast może wystąpić sytuacja związana z zaprzestaniem realizacji prac badawczo-rozwojowych, gdy ich dalsze prowadzenie nie ma sensu, nie jest uzasadnione, bo już widać z dotychczasowych prac, że nie zostanie osiągnięty pierwotnie zaplanowany efekt. Wtedy przedsiębiorca jest zobowiązany zgodnie z umową o dofinansowanie do zaprzestania realizacji prac badawczo-rozwojowych, złożenia ostatniego wniosku o płatność, w tym module. Po potwierdzeniu, że rzeczywiście te okoliczności obiektywne zaszły, przedsiębiorca zachowuje prawo do dofinansowania, które należy mu się za dotychczas przeprowadzane prace badawczo-rozwojowe i to nie eliminuje możliwości dalszej realizacji projektu w pozostałych modułach, mimo że warunek 20% nie będzie zachowany.
Przede wszystkim nie ma wymogu dołączenia promesy kredytowej do wniosku o dofinansowanie. Zgodnie z regulaminem wyboru projektów, jedynym załącznikiem wymaganym do dołączenia do wniosku o dofinansowanie jest model finansowy, czyli zestawienie danych finansowych, historycznych i prognostycznych dotyczących realizacji projektu. Natomiast promesa czy umowa kredytowa nie jest dokumentem, wymaganym wraz ze złożeniem wniosku o dofinansowanie. Zgodnie z regulaminem wyboru projektów, dokument potwierdzający zewnętrzne źródła finansowania, czyli umowa kredytowa, czy umowa leasingowa, czy umowa pożyczki będzie wymagany do przedstawienia przed zawarciem umowy o dofinansowanie. Czyli przedsiębiorca, który zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie przeszedł do rozpoczęcia pierwszego modułu, przykładowo potrzebuje finansowania zewnętrznego, powinien tę promesę przedstawić najpóźniej przed zawarciem umowy o dofinansowanie. Natomiast regulamin dopuszcza też taką sytuację, kiedy umowy kredytowej czy umowy pożyczki przed zawarciem umowy o dofinansowanie przedsiębiorca nie dołącza. I to dotyczy sytuacji, kiedy zewnętrzne finansowanie nie jest potrzebne od razu, z samym rozpoczęciem pierwszego modułu w projekcie, tylko jest potrzebne w dalszej części realizacji projektu w którymś z następnych, np. modułów. Wtedy w umowie o dofinansowanie określony jest termin, do którego przedsiębiorca umowę będzie musiał dostarczyć. Natomiast istotna informacja jest taka, że finansowanie w projekcie nie będzie uruchomione do czasu, do kiedy umowa potwierdzająca zewnętrzne finansowanie nie zostanie dostarczona w ramach danego modułu.
W sytuacji, gdy eksperci oceniając projekt i oceniając kryterium, np. zdolność do sfinansowania projektu, będą mieć jakieś wątpliwości w tym obszarze to będą mogli zwrócić się do przedsiębiorcy o dołączenie dodatkowych informacji lub dokumentów, np. informacji potwierdzających zaawansowanie procesu pozyskiwania zewnętrznego finansowania.
CSRD/ESRS
CSRD to europejska dyrektywa nakładająca na firmy obowiązek raportowania ESG. Raport ten jest częścią sprawozdania z działalności spółki i musi zostać poddany kontroli przez audytora zewnętrznego. Dyrektywa CSRD opisuje jakie informacje musi zawierać raport ESG.
Raport ten powinien zawierać:
Pod koniec 2024 roku Dyrektywa CSRD została przetransponowana do polskiego prawa ustawą z dnia 6 grudnia 2024 roku o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadza obowiązek sporządzania Sprawozdania Zrównoważonego Rozwoju od 2025 roku ze skutkiem za rok 2024.
Obowiązek stosuje się do jednostek będących:
Obowiązku nie stosuje się do:
Sprawozdawczość Zrównoważonego Rozwoju będzie częścią sprawozdania z działalności składanym wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym do Krajowego Rejestru Sądowego.
Komisja Europejska sformułowała 3 cele związane z wymogiem raportowania ESG:
Istnieje kilka powodów dla których przedsiębiorstwa powinny publikować raporty ESG. Między innymi:
Raport ESG jest przeznaczony przede wszystkim dla interesariuszy finansowych, takich jak akcjonariusze, banki, wierzyciele i inne podmioty finansowe. Poza tym jest także spora grupa interesariuszy dla których istotne jest pozyskanie informacji na temat wpływu przedsiębiorstwa na otaczające środowisko. Przykładami są pracownicy, związki zawodowe, klienci, lokalni mieszkańcy, grupy społecznego zainteresowania oraz organizacje pozarządowe, które koncentrują się na środowisku i prawach człowieka. Co więcej, ujawnione informacje są również intersujące dla takich podmiotów jak partnerzy biznesowi, rządy, analitycy i pracownicy naukowi.
Szacuje się, że dyrektywa CSRD obejmie około 50 000 przedsiębiorstw w Unii Europejskiej. Stanowi to wzrost w porównaniu do dyrektywy NFRD, którą objętych było od 2017 r. 11 000 przedsiębiorstw
Dyrektywa CSRD jest ściśle powiązana ze standardami raportowania zrównoważonego rozwoju (ESRS). ESRS zawiera standardy i wytyczne na podstawie, których powinien zostać sporządzony raport ESG. Struktura każdego ESRS jest taka sama ponieważ zawiera te same obszary i zagadnienia do zaraportowania.
Istnieją dwa typy ESRS:
Europejska Grupa Doradcza ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) definiuje ESRS i przesyła propozycje do Komisji Europejskiej. Komisja Europejska korzysta z doradztwa EFRAG przy ustalaniu ESRS jako aktów delegowanych. Akty delegowane obowiązują bezpośrednio i nie wymagają transpozycji do prawa krajowego.
Zaleca się włączenie audytora w przygotowania raportu rocznego już na samym początku procesu przygotowania raportu ESG. Warto również zlecić audytorowi wczesne przeprowadzenie analizy istotności związanej z wyborem obszarów wybranych do raportowania ESG. Jeśli dopiero na późniejszym etapie zostanie stwierdzony niewłaściwy wybór obszarów do zaraportowania, przedsiębiorstwu będzie ciężko pozyskać dane niezbędne do tego obszaru.
Przedsiębiorstwo spełnia wymogi dotyczące raportowania, jeżeli ujawnia wszystkie istotne informacje w odpowiednim czasie i w sposób zgodny z ESRS. Nawet jeśli przedsiębiorstwo nie jest w pełni zrównoważone to spełnia wymogi wynikające z CSRD i ESRS, gdy raport ESG dokładnie odzwierciedla jego działalność. Przedsiębiorstwo powinno podać ramy czasowe w których zapewni dostęp do brakujących informacji. Jeśli w raporcie ESG brakuje istotnych informacji to biegły rewident odnotowuje ten fakt w swoim oświadczeniu. Niezłożenie raportu ESG stanowi przestępstwo gospodarcze i zgodnie z Ustawą o rachunkowości jest ono zagrożone karą grzywny albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
Wpływ dyrektywy CSRD na łańcuchy wartości polega na tym, że partnerzy obecni w nim (w tym również podmioty niezobligowane do raportowania ESG) mogą otrzymać zapytania o informacje związane z ESG, które są niezbędne do celów raportowania i określania wpływu proponowanych usług lub produktów na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Przedsiębiorstwa w ten sposób zdobędą dokładną wiedzę dot. łańcucha wartości i stopnia jego zrównoważenia. Istnieją specyficzne standardy ESRS, takie jak ESRS S2 i ESRS E1, które wymagają informacji o łańcuchu wartości, w tym o zdrowiu i bezpieczeństwie pracowników w łańcuchu wartości oraz emisjach CO₂.
Ślad Węglowy
Ślad węglowy to miara całkowitej ilości emisji CO₂ (i innych gazów cieplarnianych) wywołanych bezpośrednio i pośrednio przez jednostkę, organizację, wydarzenie lub produkt w ciągu całego cyklu jego życia. Obejmuje emisje związane z produkcją, transportem, użytkowaniem i utylizacją.
Najważniejsze międzynarodowe porozumienia to Protokół z Kioto (1997), który zobowiązywał kraje do redukcji emisji gazów cieplarnianych, oraz Porozumienie paryskie (2015), które ma na celu ograniczenie globalnego ocieplenia do poniżej 2 stopni Celsjusza w porównaniu z poziomem sprzed epoki przemysłowej.
Sekwestracja CO₂ to proces wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla z atmosfery lub z emisji przemysłowych, aby zapobiec jego uwalnianiu do atmosfery. Może odbywać się poprzez technologie CCS (Carbon Capture and Storage), które przechowują CO₂ pod ziemią, lub poprzez naturalne procesy, takie jak zalesianie i rekultywacja gleb.
Największe sektory emitujące CO₂ to energetyka (spalanie paliw kopalnych do produkcji energii), transport (samochody, samoloty, statki), przemysł (produkcja stali, cementu, chemikaliów), rolnictwo oraz gospodarka komunalna (ogrzewanie budynków, odpady).
Technologie pomagające w redukcji emisji CO₂ to odnawialne źródła energii (wiatr, słońce, energia wodna), technologie efektywności energetycznej (izolacja budynków, energooszczędne urządzenia), samochody elektryczne, technologie CCS oraz zalesianie.
Redukcja emisji CO₂ może prowadzić do wzrostu kosztów w krótkim okresie (inwestycje w nowe technologie, zmiany w infrastrukturze), ale długoterminowo przynosi korzyści ekonomiczne poprzez zmniejszenie kosztów zdrowotnych, poprawę jakości powietrza, ograniczenie skutków zmian klimatycznych i tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze zielonej energii.
Najważniejsze działania jednostkowe to oszczędzanie energii (wyłączanie świateł, korzystanie z energooszczędnych urządzeń), wybieranie transportu publicznego, jazda na rowerze, ograniczanie lotów samolotem, redukcja zużycia mięsa, recykling, sadzenie drzew oraz wspieranie zielonych inicjatyw i polityk.
Najwięksi emitenci CO₂ to Chiny, Stany Zjednoczone, Indie, Rosja i Japonia. Te kraje odpowiadają za znaczną część globalnych emisji ze względu na swoje duże populacje, intensywną industrializację i wysokie zużycie paliw kopalnych.
Neutralność węglowa, znana również jako zerowy bilans węglowy, to stan, w którym całość emisji CO₂ jest zrównoważona przez działania mające na celu ich usunięcie z atmosfery, takie jak zalesianie, inwestycje w odnawialne źródła energii oraz technologie wychwytywania i składowania CO₂.
CO₂ jest jednym z głównych gazów cieplarnianych, ale inne gazy, takie jak metan (CH₄), podtlenek azotu (N₂O) i fluorowęglowodory (HFC), mają znacznie większy potencjał ocieplenia globalnego (GWP) na jednostkę masy. Metan, na przykład, jest około 25 razy bardziej efektywny w zatrzymywaniu ciepła w atmosferze niż CO₂ w ciągu 100 lat, mimo że jego koncentracja w atmosferze jest niższa.
Kredyt ekologiczny
Przyznanie dofinansowania w ramach funduszy europejskich zależy od wielu czynników określonych w dokumentacji konkursowej. Kluczowe aspekty to zgodność projektu z celami programu, kwalifikowalność wnioskodawcy i kosztów, jakość merytoryczna projektu oraz spełnienie wymogów formalnych. Przyznanie kredytu przez PKO Bank Polski S.A. uzależnione jest od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Zdolność kredytowa oznacza zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. W celu dokonania oceny zdolności kredytowej PKO Bank Polski S.A. może wymagać od kredytobiorcy przedłożenia niezbędnych dokumentów i informacji. Decyzja o przyznaniu kredytu jest podejmowana na podstawie analizy tych danych i może skutkować odmową w przypadku niewystarczającej zdolności kredytowej.
Nie, BGK nie prowadzi listy rekomendowanych audytorów. Wnioskodawca może zlecić przygotowanie audytu wybranemu audytorowi lub samodzielnie sporządzić dokument, o ile posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności. Należy pamiętać, że BGK podczas oceny merytorycznej weryfikuje prawidłowość sporządzenia dokumentu audytu, który jest kluczowym dokumentem z punktu widzenia wyboru projektów. Dlatego należy zadbać o jego najwyższą jakość. Wykaz dostępny na stronie BGK jest listą ekspertów z różnych dziedzin współpracujących z BGK w zakresie m.in. oceny projektów. Eksperci z listy nie mogą sporządzać audytów na potrzeby projektów Kredytu ekologicznego.
Promesa kredytu ekologicznego może być wystawiona wyłącznie przez jeden z banków kredytujących wskazanych na stronie w zakładce "Banki kredytujące". Promesy kredytu ekologicznego wystawione przez inne podmioty nie będą uznawane przez BGK.
Nie – promesa kredytu ekologicznego musi zostać dołączona do wniosku o dofinansowanie w momencie jego złożenia w Generatorze wniosków o dofinansowanie.
Nie ma takiej możliwości – podstawą finansowania może być wyłącznie kredyt ekologiczny udzielony przez banki kredytujące wskazane na stronie w zakładce "Banki kredytujące".
Tak, dotacja wypłacana przez BGK służy wyłącznie spłacie kapitału kredytu ekologicznego udzielonego przedsiębiorcy przez Bank kredytujący na finansowanie inwestycji.
Dofinansowanie wypłacane przez BGK służy wyłącznie spłacie kapitału kredytu ekologicznego. Oznacza to, że kwota kapitału kredytu ekologicznego nie powinna być niższa niż kwota wnioskowanego dofinansowania.
Nie ma możliwości dofinansowania kosztów związanych z dokończeniem trwającej budowy/remontu/przebudowy nowego lub istniejącego budynku. Prace nad inwestycją-projektem można rozpocząć najwcześniej dzień po złożeniu wniosku do BGK.
Nie ma możliwości dofinansowania kosztów związanych z budową nowego budynku.
Nie ma takiej konieczności, ewentualne pozwolenie na budowę wraz z dokumentacją niezbędną do jego pozyskania można dostarczyć w momencie podpisywania umowy o dofinansowanie lub po jej podpisaniu.
Rozpoczęcie realizacji projektu może nastąpić najwcześniej dzień po dniu złożenia wniosku o dofinansowanie do BGK.
Moc instalacji OZE powinna być dostosowana do potrzeb przedsiębiorstwa tak aby wytworzona energia była zużywana na potrzeby własne firmy. Nie więcej niż 20 proc. zaplanowanej do wytworzenia energii (na podstawie analizy ex ante) może zostać sprzedana.
Termomodernizacja może dotyczyć wynajmowanego przez wnioskodawcę od zewnętrznego podmiotu budynku. Wnioskodawca musi posiadać umowę najmu nieruchomości na okres obejmujący co najmniej okres realizacji i trwałości projektu (Okres trwałości projektu dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw wynosi 3 lata, dla przedsiębiorstw small mid-caps i mid-caps 5 lat. Okres ten rozpoczyna się w dniu wypłaty ostatniej transzy dofinansowania przez BGK). Wnioskodawca bierze na siebie pełną i wyłączną odpowiedzialność za utrzymanie trwałości projektu w miejscu jego realizacji i musi być świadomy, że w przypadku ewentualnego zaprzestania możliwości korzystania z budynku (w sytuacji np. wypowiedzenia umowy najmu) konieczny może być zwrot uzyskanego dofinansowania. Szczegóły opisano w rozdziale 4 Przewodnika kwalifikowalności wydatków.
Wymaganą oszczędność energii pierwotnej należy osiągnąć w odniesieniu do w zakresu objętego projektem.
Nie – Dokument audytu musi zostać dołączony do wniosku o dofinansowanie w momencie jego złożenia w Generatorze wniosków o dofinansowanie.
Tak, analiza zasadności termomodernizacji budynku (czyli audyt energetyczny przedsięwzięcia termomodernizacyjnego) jest zawsze obowiązkowym elementem dokumentu audytu. Ponadto wykonanie termomodernizacji jest obowiązkowym elementem projektu jeśli z audytu energetycznego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wynika konieczność przeprowadzenia termomodernizacji.
Nie ma wymagań dot. posiadania uprawnień przez osoby, które przeprowadzają audyty i przygotowują dokument audytu. Wnioskodawca odpowiada jednak za wniosek w tym jakość danych, które są w nim zawarte, a dokument ten jest elementem wniosku. Wniosek z załącznikami jest analizowany podczas oceny projektu.
Dotychczas wykorzystywane maszyny/urządzenia, które mają być wymienione na nowe (bardziej energooszczędne) nie będą mogły pozostać w ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa ani nie będą mogły być w jakikolwiek sposób używane w przedsiębiorstwie.
Wnioskodawca musi złożyć dwa wnioski o dofinansowanie, jeżeli budynki nie znajdują się w jednej lokalizacji zgodnie z opisem zawartym w punkcie 9 Instrukcji wypełniania wniosku lub jeżeli dotyczą dwóch różnych projektów.
Nie, w projekcie możliwy jest wyłącznie remont lub adaptacja istniejącego budynku w celu zwiększenia jego efektywności energetycznej.
Wnioskodawca do wniosku załącza dokument audytu przygotowany zgodnie z wymogami dla Działania. Szczegóły dotyczące wymogów są ujęte w przewodniku dotyczącym sporządzenia dokumentu audytu. Zgodnie z kryteriami wyboru dla Działania, audyt energetyczny przedsięwzięcia termomodernizacyjnego jest obowiązkowym elementem dokumentu audytu, natomiast audyt efektywności energetycznej jest elementem opcjonalnym.
Ścieżka SMART
Przyznanie dofinansowania w ramach funduszy europejskich zależy od wielu czynników określonych w dokumentacji konkursowej. Kluczowe aspekty to zgodność projektu z celami programu, kwalifikowalność wnioskodawcy i kosztów, jakość merytoryczna projektu oraz spełnienie wymogów formalnych. Projekty są oceniane pod kątem innowacyjności, wykonalności i potencjalnych rezultatów. Wnioskodawca musi także wykazać zdolność finansową do realizacji projektu. Decydującym kryterium w naborach konkursowych jest liczba punktów zdobytych w ocenie. Ostateczna decyzja zależy również od dostępności środków finansowych. Szczegóły zawiera dokumentacja naboru, którą należy dokładnie przeanalizować przed złożeniem wniosku.
Wnioskodawca określa wielkość przedsiębiorstwa samodzielnie w oparciu o istniejące przepisy prawa i przedstawia oświadczenie zgodnie ze wzorem instytucji pośredniczącej. Wnioskodawcy mogą skorzystać z narzędzia kwalifikator MŚP. Dostępnego na stronie kwalifikator.parp.gov.pl.
Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 w ramach projektu można ponosić wydatki w okresie kwalifikowalności, czyli do 31 grudnia 2029 roku.
Tak, w przypadku, gdy pomoc udzielana jest jako regionalna pomoc inwestycyjna, art. 14 rozporządzenia 651/2014, jej wysokość musi być zgodna z mapą pomocy regionalnej. Szczegóły dotyczące poziomu dofinansowania przedstawione zostały w przewodniku kwalifikowalności wydatków dla pierwszego priorytetu - tabela numer 2 pt. intensywności wsparcia dla regionalnej pomocy inwestycyjnej (strony numer 47-48).
Tak, istnieje taka możliwość. W przypadku realizacji projektu w więcej niż jednej lokalizacji z różną intensywnością należy przyjąć najniższą intensywność.
Nie. Umowy B2B oraz umowy o dzieło powinny być rozliczane w kategorii usługi zewnętrzne, podwykonawstwo.
W kategorii usługi zewnętrzne (podwykonawstwo) wszyscy wykonawcy tj. jednoosobowe działalności gospodarcze, czy osoby fizyczne muszą być wybrani zgodnie z zasadą konkurencyjności niezależnie od formy prawnej wykonawcy prac w ramach podwykonawstwa.
Jeżeli chodzi o podmioty powiązane na gruncie wytycznych, obowiązuje zakaz udzielania zamówień podmiotom powiązanym i jednocześnie nie przewidziano możliwości uzyskania zgody od instytucji będącej stroną umowy.
Dokumentacja konkursowa nie określa maksymalnej ilości wniosków, jaką może złożyć przedsiębiorca. Składane wnioski powinny dotyczyć jednak różnych zakresów rzeczowych i finansowych.
Jest możliwe, żeby prace wdrożeniowe w module Wdrożenie innowacji rozpoczęły się w trakcie realizacji modułu B+R, jednak zgodnie z postanowieniami umowy zawieranej z beneficjentem, dofinansowanie na wdrożenie wyników prac B+R objętych modułem B+R może zostać przekazane po pozytywnej weryfikacji wyników prac B+R przez instytucje. Do tego czasu beneficjent ponosi wydatki na moduł Wdrożenie innowacji wyłącznie ze środków własnych.
Aby projekt został uznany za opłacalny NPV musi być większe od zera dla wariantu bez dotacji. Wariant NPV z dotacją ma jedynie charakter poglądowy, pokazujący jaki wpływ ma dotacja na opłacalność projektu.
W ramach modułu B+R jest kategoria ''personel projektu''. W tej kategorii są kwalifikowane koszty osób zatrudnionych na umowę o pracę, ale także zatrudnionych w formie umów cywilnoprawnych. Przy czym te umowy cywilnoprawne mogą być tylko umowami zlecenia. Natomiast ww. umowy zlecenia mogą być zawarte zarówno z osobami, które są zatrudnione u przedsiębiorcy na umowę o pracę, jak i z innymi osobami. Jeżeli te osoby wskażemy w projekcie z imienia i nazwiska, w kategorii „personel projektu”, to wówczas do tych osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę lub umowy zlecenia nie ma zastosowania zasada konkurencyjności, czyli tryb wyboru wykonawcy, który co do zasady należy stosować, wybierając wykonawców w programach finansowanych ze środków europejskich, co wynika z wytycznych kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027. Jeżeli chodzi o osoby zatrudnione w innych formach, to takie wydatki są kwalifikowane w innej kategorii wydatków - ''podwykonawstwo, usługi zewnętrzne''. Do tej kategorii kwalifikujemy usługi zlecone innym podmiotom, osobom prowadzącym działalność gospodarczą lub np. w formie umowy o dzieło. Niezależnie od tego, czy takie osoby zostaną wymienione we wniosku o dofinansowanie, to do wyboru tych osób, wykonawców czy podwykonawców, ma zastosowanie zasada konkurencyjności, w każdym przypadku.
Należy podkreślić, że nie ma możliwości realizacji projektu, w którym będą realizowane dwa moduły Wdrożenie Innowacji. Jeżeli przedsiębiorca przygotowując projekt i przewidując w nim moduł Wdrożenie Innowacji musi się zdecydować, czy moduł Wdrażanie Innowacji dotyczy wyników prac badawczo-rozwojowych, będących przedmiotem modułu B+R, który zawarł w projekcie, czy to jest moduł, który dotyczy wyników prac badawczo-rozwojowych zrobionych wcześniej poza projektem, czy właśnie nabytych w ramach licencji.
W takiej sytuacji konflikt interesów nie zachodzi. Zgodnie z treścią kryterium „Potencjał do realizacji dla modułu B+R”, wykonawcą prac w ramach podwykonawstwa, nie może być podstawowa jednostka organizacyjna uczelni, np. wydział, z którym kierownik B+R lub kierownik zarządzający modułem pozostaje w stosunku pracy, w stosunku cywilnoprawnym lub innej formie współpracy. W sytuacji, gdy kierownik prac B+R jest zatrudniony na tym samym wydziale, który świadczy usługi podwykonawstwa w projekcie, wówczas konflikt interesów zachodzi i taka sytuacja jest wykluczona. Z uwagi na to, że poszczególne wydziały uczelni charakteryzują się określoną autonomią i odrębnością organizacyjną, przyjęto, że konflikt interesów w sytuacji, gdy kierownik prac B+R jest z innego wydziału, a podwykonawcą jest inny wydział tej samej uczelni to konflikt interesów nie występuje. Żeby zweryfikować tą kwestię należy ustalić macierzysty wydział w którym jest zatrudniony kierownik prac B+R.
Zmiana w trakcie realizacji projektu badawczo-rozwojowego, która jest związana z powstaniem oszczędności, np. w toku wyboru wykonawców i która nie jest związana ze zmianą rzeczową, zmniejszeniem zakresu modułu B+R, nie wywołuje żadnych sankcji oraz żadnych negatywnych skutków wobec przedsiębiorcy. Jeżeli Beneficjent dokłada należytej staranności, żeby projekt zrealizować zgodnie z zapisami wniosku o dofinansowanie oraz realizuje poszczególne etapy projektu badawczego, pozyskuje wykonawców, podwykonawców i kupuje komponenty, ale robi to trochę taniej niż założył pierwotnie we wniosku o dofinansowanie i spada poniżej progu 20% to nie poniesie żadnych negatywnych konsekwencji. Natomiast w przypadku, gdy Beneficjent w toku realizacji projektu wnioskował o wyłączenie jakichś zadań, które wcześniej wskazywał, że są niezbędne i to byłoby znaczące obniżenie wartości tego modułu badawczo-rozwojowego, to sytuacja będzie analizowana indywidulanie pod kątem obejścia wymogu, który w konkursie obowiązuje, czyli wymogu, że moduł badawczo-rozwojowy musi wynosić co najmniej 20% wartości całkowitych wydatków kwalifikowalnych. W takiej sytuacji będą zastosowane odpowiednie zapisy umowy o dofinansowanie oraz przepisy o finansach publicznych.
Natomiast może wystąpić sytuacja związana z zaprzestaniem realizacji prac badawczo-rozwojowych, gdy ich dalsze prowadzenie nie ma sensu, nie jest uzasadnione, bo już widać z dotychczasowych prac, że nie zostanie osiągnięty pierwotnie zaplanowany efekt. Wtedy przedsiębiorca jest zobowiązany zgodnie z umową o dofinansowanie do zaprzestania realizacji prac badawczo-rozwojowych, złożenia ostatniego wniosku o płatność, w tym module. Po potwierdzeniu, że rzeczywiście te okoliczności obiektywne zaszły, przedsiębiorca zachowuje prawo do dofinansowania, które należy mu się za dotychczas przeprowadzane prace badawczo-rozwojowe i to nie eliminuje możliwości dalszej realizacji projektu w pozostałych modułach, mimo że warunek 20% nie będzie zachowany.
Przede wszystkim nie ma wymogu dołączenia promesy kredytowej do wniosku o dofinansowanie. Zgodnie z regulaminem wyboru projektów, jedynym załącznikiem wymaganym do dołączenia do wniosku o dofinansowanie jest model finansowy, czyli zestawienie danych finansowych, historycznych i prognostycznych dotyczących realizacji projektu. Natomiast promesa czy umowa kredytowa nie jest dokumentem, wymaganym wraz ze złożeniem wniosku o dofinansowanie. Zgodnie z regulaminem wyboru projektów, dokument potwierdzający zewnętrzne źródła finansowania, czyli umowa kredytowa, czy umowa leasingowa, czy umowa pożyczki będzie wymagany do przedstawienia przed zawarciem umowy o dofinansowanie. Czyli przedsiębiorca, który zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie przeszedł do rozpoczęcia pierwszego modułu, przykładowo potrzebuje finansowania zewnętrznego, powinien tę promesę przedstawić najpóźniej przed zawarciem umowy o dofinansowanie. Natomiast regulamin dopuszcza też taką sytuację, kiedy umowy kredytowej czy umowy pożyczki przed zawarciem umowy o dofinansowanie przedsiębiorca nie dołącza. I to dotyczy sytuacji, kiedy zewnętrzne finansowanie nie jest potrzebne od razu, z samym rozpoczęciem pierwszego modułu w projekcie, tylko jest potrzebne w dalszej części realizacji projektu w którymś z następnych, np. modułów. Wtedy w umowie o dofinansowanie określony jest termin, do którego przedsiębiorca umowę będzie musiał dostarczyć. Natomiast istotna informacja jest taka, że finansowanie w projekcie nie będzie uruchomione do czasu, do kiedy umowa potwierdzająca zewnętrzne finansowanie nie zostanie dostarczona w ramach danego modułu.
W sytuacji, gdy eksperci oceniając projekt i oceniając kryterium, np. zdolność do sfinansowania projektu, będą mieć jakieś wątpliwości w tym obszarze to będą mogli zwrócić się do przedsiębiorcy o dołączenie dodatkowych informacji lub dokumentów, np. informacji potwierdzających zaawansowanie procesu pozyskiwania zewnętrznego finansowania.
CSRD/ESRS
CSRD to europejska dyrektywa nakładająca na firmy obowiązek raportowania ESG. Raport ten jest częścią sprawozdania z działalności spółki i musi zostać poddany kontroli przez audytora zewnętrznego. Dyrektywa CSRD opisuje jakie informacje musi zawierać raport ESG.
Raport ten powinien zawierać:
Pod koniec 2024 roku Dyrektywa CSRD została przetransponowana do polskiego prawa ustawą z dnia 6 grudnia 2024 roku o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadza obowiązek sporządzania Sprawozdania Zrównoważonego Rozwoju od 2025 roku ze skutkiem za rok 2024.
Obowiązek stosuje się do jednostek będących:
Obowiązku nie stosuje się do:
Sprawozdawczość Zrównoważonego Rozwoju będzie częścią sprawozdania z działalności składanym wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym do Krajowego Rejestru Sądowego.
Komisja Europejska sformułowała 3 cele związane z wymogiem raportowania ESG:
Istnieje kilka powodów dla których przedsiębiorstwa powinny publikować raporty ESG. Między innymi:
Raport ESG jest przeznaczony przede wszystkim dla interesariuszy finansowych, takich jak akcjonariusze, banki, wierzyciele i inne podmioty finansowe. Poza tym jest także spora grupa interesariuszy dla których istotne jest pozyskanie informacji na temat wpływu przedsiębiorstwa na otaczające środowisko. Przykładami są pracownicy, związki zawodowe, klienci, lokalni mieszkańcy, grupy społecznego zainteresowania oraz organizacje pozarządowe, które koncentrują się na środowisku i prawach człowieka. Co więcej, ujawnione informacje są również intersujące dla takich podmiotów jak partnerzy biznesowi, rządy, analitycy i pracownicy naukowi.
Szacuje się, że dyrektywa CSRD obejmie około 50 000 przedsiębiorstw w Unii Europejskiej. Stanowi to wzrost w porównaniu do dyrektywy NFRD, którą objętych było od 2017 r. 11 000 przedsiębiorstw
Dyrektywa CSRD jest ściśle powiązana ze standardami raportowania zrównoważonego rozwoju (ESRS). ESRS zawiera standardy i wytyczne na podstawie, których powinien zostać sporządzony raport ESG. Struktura każdego ESRS jest taka sama ponieważ zawiera te same obszary i zagadnienia do zaraportowania.
Istnieją dwa typy ESRS:
Europejska Grupa Doradcza ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) definiuje ESRS i przesyła propozycje do Komisji Europejskiej. Komisja Europejska korzysta z doradztwa EFRAG przy ustalaniu ESRS jako aktów delegowanych. Akty delegowane obowiązują bezpośrednio i nie wymagają transpozycji do prawa krajowego.
Zaleca się włączenie audytora w przygotowania raportu rocznego już na samym początku procesu przygotowania raportu ESG. Warto również zlecić audytorowi wczesne przeprowadzenie analizy istotności związanej z wyborem obszarów wybranych do raportowania ESG. Jeśli dopiero na późniejszym etapie zostanie stwierdzony niewłaściwy wybór obszarów do zaraportowania, przedsiębiorstwu będzie ciężko pozyskać dane niezbędne do tego obszaru.
Przedsiębiorstwo spełnia wymogi dotyczące raportowania, jeżeli ujawnia wszystkie istotne informacje w odpowiednim czasie i w sposób zgodny z ESRS. Nawet jeśli przedsiębiorstwo nie jest w pełni zrównoważone to spełnia wymogi wynikające z CSRD i ESRS, gdy raport ESG dokładnie odzwierciedla jego działalność. Przedsiębiorstwo powinno podać ramy czasowe w których zapewni dostęp do brakujących informacji. Jeśli w raporcie ESG brakuje istotnych informacji to biegły rewident odnotowuje ten fakt w swoim oświadczeniu. Niezłożenie raportu ESG stanowi przestępstwo gospodarcze i zgodnie z Ustawą o rachunkowości jest ono zagrożone karą grzywny albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
Wpływ dyrektywy CSRD na łańcuchy wartości polega na tym, że partnerzy obecni w nim (w tym również podmioty niezobligowane do raportowania ESG) mogą otrzymać zapytania o informacje związane z ESG, które są niezbędne do celów raportowania i określania wpływu proponowanych usług lub produktów na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Przedsiębiorstwa w ten sposób zdobędą dokładną wiedzę dot. łańcucha wartości i stopnia jego zrównoważenia. Istnieją specyficzne standardy ESRS, takie jak ESRS S2 i ESRS E1, które wymagają informacji o łańcuchu wartości, w tym o zdrowiu i bezpieczeństwie pracowników w łańcuchu wartości oraz emisjach CO₂.
Ślad Węglowy
Ślad węglowy to miara całkowitej ilości emisji CO₂ (i innych gazów cieplarnianych) wywołanych bezpośrednio i pośrednio przez jednostkę, organizację, wydarzenie lub produkt w ciągu całego cyklu jego życia. Obejmuje emisje związane z produkcją, transportem, użytkowaniem i utylizacją.
Najważniejsze międzynarodowe porozumienia to Protokół z Kioto (1997), który zobowiązywał kraje do redukcji emisji gazów cieplarnianych, oraz Porozumienie paryskie (2015), które ma na celu ograniczenie globalnego ocieplenia do poniżej 2 stopni Celsjusza w porównaniu z poziomem sprzed epoki przemysłowej.
Sekwestracja CO₂ to proces wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla z atmosfery lub z emisji przemysłowych, aby zapobiec jego uwalnianiu do atmosfery. Może odbywać się poprzez technologie CCS (Carbon Capture and Storage), które przechowują CO₂ pod ziemią, lub poprzez naturalne procesy, takie jak zalesianie i rekultywacja gleb.
Największe sektory emitujące CO₂ to energetyka (spalanie paliw kopalnych do produkcji energii), transport (samochody, samoloty, statki), przemysł (produkcja stali, cementu, chemikaliów), rolnictwo oraz gospodarka komunalna (ogrzewanie budynków, odpady).
Technologie pomagające w redukcji emisji CO₂ to odnawialne źródła energii (wiatr, słońce, energia wodna), technologie efektywności energetycznej (izolacja budynków, energooszczędne urządzenia), samochody elektryczne, technologie CCS oraz zalesianie.
Redukcja emisji CO₂ może prowadzić do wzrostu kosztów w krótkim okresie (inwestycje w nowe technologie, zmiany w infrastrukturze), ale długoterminowo przynosi korzyści ekonomiczne poprzez zmniejszenie kosztów zdrowotnych, poprawę jakości powietrza, ograniczenie skutków zmian klimatycznych i tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze zielonej energii.
Najważniejsze działania jednostkowe to oszczędzanie energii (wyłączanie świateł, korzystanie z energooszczędnych urządzeń), wybieranie transportu publicznego, jazda na rowerze, ograniczanie lotów samolotem, redukcja zużycia mięsa, recykling, sadzenie drzew oraz wspieranie zielonych inicjatyw i polityk.
Najwięksi emitenci CO₂ to Chiny, Stany Zjednoczone, Indie, Rosja i Japonia. Te kraje odpowiadają za znaczną część globalnych emisji ze względu na swoje duże populacje, intensywną industrializację i wysokie zużycie paliw kopalnych.
Neutralność węglowa, znana również jako zerowy bilans węglowy, to stan, w którym całość emisji CO₂ jest zrównoważona przez działania mające na celu ich usunięcie z atmosfery, takie jak zalesianie, inwestycje w odnawialne źródła energii oraz technologie wychwytywania i składowania CO₂.
CO₂ jest jednym z głównych gazów cieplarnianych, ale inne gazy, takie jak metan (CH₄), podtlenek azotu (N₂O) i fluorowęglowodory (HFC), mają znacznie większy potencjał ocieplenia globalnego (GWP) na jednostkę masy. Metan, na przykład, jest około 25 razy bardziej efektywny w zatrzymywaniu ciepła w atmosferze niż CO₂ w ciągu 100 lat, mimo że jego koncentracja w atmosferze jest niższa.
Materiały zamieszczone w serwisie Energia Transformacji mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią opinii prawnej ani doradztwa prawnego lub inwestycyjnego. Wszelkie treści dotyczące regulacji prawnych są aktualne na dzień ich publikacji/aktualizacji i nie przedstawiają oceny podlegania lub niepodlegania przez użytkowników serwisu obowiązkom z nich wynikających. Ocena taka powinna być dokonana przez podmiot zobowiązany w oparciu o przepisy powszechnie obowiązującego prawa.
Wszystkie treści zamieszczone w serwisie są wyrazem oceny autorów w dniu publikacji i mogą ulec zmianie. Żadna część, ani całość materiałów nie może być powielana i rozpowszechniania w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób bez uprzedniej pisemnej zgody PKO Banku Polskiego.
